Penterjemahan puisi sentiasa rumit, tetapi sesetengah bentuk menghadapi cabaran unik apabila dipindahkan antara bahasa. Perbincangan terkini dalam komuniti sastera menyerlahkan bagaimana bentuk tradisional seperti ghazal dan haiku kehilangan intipatinya apabila diterjemahkan ke dalam bahasa Inggeris, bukan sahaja disebabkan perbezaan budaya, tetapi kerana ketidakserasian struktur asas antara bahasa.
Perangkap Kiraan Suku Kata dalam Penterjemahan Haiku
Ramai orang mengenali haiku sebagai tiga baris dengan 5-7-5 suku kata, tetapi editor haiku yang serius menolak pendekatan ini sepenuhnya. Masalahnya terletak pada cara suku kata berfungsi secara berbeza merentasi bahasa. Suku kata Jepun membawa maklumat yang kurang berbanding suku kata Inggeris, menjadikan penterjemahan suku kata langsung tidak berkesan.
Sebagai contoh, perkataan Inggeris cricket diterjemahkan kepada koorogirisu dalam bahasa Jepun - satu suku kata berbanding lima. Ini bermakna haiku Jepun yang betul diterjemahkan perkataan demi perkataan ke dalam bahasa Inggeris mungkin hanya mempunyai 8-10 suku kata keseluruhan, bukan 17. Apabila penterjemah memaksa corak 5-7-5, mereka mesti menambah perkataan pengisi yang bertentangan dengan prinsip teras haiku iaitu minimalisme yang melampau.
Nota: Minimalisme dalam puisi merujuk kepada penggunaan perkataan yang paling sedikit untuk menyampaikan makna dan kesan yang maksimum.
Perbandingan Struktur Bahasa:
- Bahasa Jepun: Perkataan 5+ suku kata adalah biasa dan semula jadi
- Bahasa Inggeris: Perkataan 5+ suku kata sering kedengaran tidak puitis atau terlalu formal
- Bahasa Urdu/Arab: Susunan kata Subjek-Objek-Kata Kerja
- Bahasa Inggeris: Susunan kata Subjek-Kata Kerja-Objek
Cabaran Terjemahan Mengikut Bentuk:
- Haiku: Perbezaan ketumpatan suku kata, prinsip minimalis
- Ghazal: Konflik susunan kata, penempatan frasa berulang, penyesuaian skema rima
- Umum: Konteks budaya, resonans emosi, ketepatan teknikal berbanding aliran semula jadi
 |
|---|
| Dokumen bersejarah melambangkan cabaran dan tradisi dalam puisi haiku serta terjemahannya |
Ghazal Menghadapi Masalah Struktur Yang Lebih Besar
Ghazal menimbulkan cabaran penterjemahan yang lebih kompleks. Puisi ini memerlukan setiap kuplet berakhir dengan perkataan atau frasa yang sama, ditambah dengan bunyi rima sebelum elemen yang berulang. Walaupun secara teknikal boleh dilakukan dalam bahasa Inggeris, hasilnya sering terasa dipaksa dan tidak semula jadi.
Isu teras berpunca daripada perbezaan susunan perkataan. Urdu mengikut struktur Subjek-Objek-Kata Kerja, manakala bahasa Inggeris menggunakan Subjek-Kata Kerja-Objek. Ini bermakna kata kerja yang secara semula jadi mengakhiri baris dalam Urdu mesti berpindah ke tengah dalam bahasa Inggeris, mengganggu aliran dan kesan puisi.
Perbincangan komuniti mendedahkan bahawa walaupun penterjemah berpengalaman bergelut dengan cabaran ini:
Apabila anda membaca Ghazal dalam urdu, terdapat rasa 'pendedahan' seperti dalam silap mata apabila anda membaca baris kedua. Ia hampir seperti 'ka-thunk' yang memuaskan sebagai bahagian logam yang masuk dengan sempurna ke dalam slot dalam video ASMR tersebut. Perasaan itu mustahil untuk direplikasi dalam terjemahan bahasa Inggeris.
Melangkaui Mengikut Peraturan Mudah
Isu yang lebih mendalam bukan tentang mengikut peraturan dengan sempurna, tetapi memahami mengapa peraturan tersebut wujud. Bentuk puisi berkembang untuk menyerlahkan kekuatan bahasa tertentu. Peraturan haiku Jepun berfungsi kerana ia mendorong bahasa Jepun ke had semula jadinya. Struktur ghazal Urdu melengkapi tatabahasa dan corak bunyi bahasa tersebut.
Sesetengah penterjemah telah menemui penyelesaian kreatif dengan menyesuaikan semangat dan bukannya huruf bentuk-bentuk ini. Untuk ghazal, teknik seperti rima penyerahan - di mana perkataan terakhir satu baris berima dengan perkataan pertama baris seterusnya - boleh mengekalkan kualiti muzik tanpa memaksa pembinaan bahasa Inggeris yang janggal.
Cabaran Konteks Budaya
Kesukaran penterjemahan melangkaui tatabahasa kepada pemahaman budaya. Banyak konsep ghazal, rujukan, dan konteks emosi tidak mempunyai persamaan langsung dalam bahasa Inggeris. Walaupun secara teknikal tepat, terjemahan boleh terlepas makna budaya halus yang penutur asli segera kenali.
Ini menimbulkan persoalan asas tentang matlamat penterjemahan. Patutkah penterjemah mengutamakan ketepatan teknikal, kesan emosi, atau kebolehcapaian budaya? Pendekatan berbeza melayani tujuan berbeza, tetapi tiada yang boleh menangkap pengalaman asal dengan sempurna.
Perdebatan berterusan mencadangkan bahawa mungkin pendekatan terbaik bukan cuba memaksa bahasa Inggeris ke dalam acuan asing, tetapi membangunkan bentuk baharu yang mencapai kesan serupa menggunakan kekuatan semula jadi bahasa Inggeris. Ini akan menghormati semangat asal sambil mencipta sesuatu yang benar-benar sesuai dengan bahasa sasaran.